Yaylacı S. (Yürütücü), Kaçaroğlu D.
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) Araştırma Projesi, 2024 - 2025
Mezenkimal kök hücreler (MKH); kolay izole edilebilmeleri, vücutta pek çok dokuda bulunabilmeleri, immün yanıt oluşturmamaları,
immünomodülatör, antiinflamatuar, anjiyojenik ve antiapoptotik gibi özellikleri olması sebebiyle rejeneratif uygulamalarda oldukça
önemli bir yere sahiptir. Adipoz dokudan izole edilen mezenkimal kök hücreler (ADMKH); daha kolay izole edilebilmeleri, yüksek
miktarda multipotent kök hücre içermeleri, güvenli kullanıma sahip olmaları gibi birçok nedenden dolayı son yıllarda terapötik
amaçla yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat izole edilen hücrelerin uygulama için yeterli miktarda olmamasından dolayı ADMKH’ler
klinik uygulamalarda terapötik etkilerini kaybetmeden kullanılması gerekmektedir. Klasik polistren tabak üzerinde yapılan kültürleme
tekniklerinde, ADMKH’lerin immünmodülatör etkileri, kök hücre potensisi, farklılaşma kabiliyetleri, çoğalma kapasiteleri
azalabilmekte ve hatta kaybolabilmektedir. Bu problemin çözülmesi için bu hücrelerin kendilerini vücuttaki ortamlarındaki gibi
hissetmeleri, sinyal almaları ve etkileşim kurmaları gerekmektedir. ADMKH’lerin çoğalma ve farklılaşma potensilerini koruyabileceği
hücre-hücre ve hücre-çevre etkileşimlerini devam ettirebileceği sentetik ortamlar geliştirilmektedir. Bu sentetik kültür ortamının N-
Kaderinin birinci hücre dışı kısmında bulunan ve N- kaderinin hücre-hücre etkileşiminde rol oynayan HAVDI pentapeptit sekansı ile
kurulduğunda, ADMKH’lerin proliferasyonunda ve rejeneratif yanıtlarında olumlu sonuç alındığı çalışmalar bulunmaktadır. Fakat
diğer özellikleri kadar klinik önem taşıyan başta immünomodülatör etki olmak üzere, hücre canlılığı, antiapoptotik, antifibrotik
etkileri ve parakrin etkileri alanındaki çalışmalar yeterli değildir. Bu çalışma kapsamında pentapeptit HAVDI sekansını kullanarak
peptit tabanlı 3D kültür ortamında, ADMKH’lerin immünmodülatör,canlılık, apoptotik, parakrin ve antifibrotik etkilerini arttırmayı
ve bu etkiyi moleküler mekanizmaları analiz ederek kanıtlamayı amaçlamaktayız.