Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bozkurt A.(Yürütücü), Dinçel A.
TÜBİTAK - AB COST Projesi , 2000 - 2004
İlaçların kullanılabilmesi için öncelikle bilinmesi gereken, klinik etkinliği ve güvenliliğidir. Bireyler arasında etkinlik ve toksisite farklılıkları bulunmasında genetik farklılıkların yeri vardır. Bireyler veya toplumlar arasında ilaçlara farklı yanıt verirliğin altında yatan olası genetik mekanizmalarla ilgili araştırmalar farmakogenetik /farmakogenomik disiplini altında incelenir. Bu projede toplumumuzdaki çeşitli genetik varyasyonlar hastalık riski oluşturmaları veya ilaç yanıtına etkileri yönleriyle incelenmiştir. Bütirilkolinesteraz K-varyantının ülkemizde diğer toplumlarda bildirilen değerlere göre daha fazla sıklıkta olduğu ve enzim aktivitesinde azalmaya yol açtığı gösterilmiştir. Sitokrom P450 2C9 (CYP2C9) genetik varyantlarının fonksiyonel etkilerinin incelendiği çalışmalarda CYP2C9*3 alelinin sağlıklı bireylerde in vivo enzim aktivitesini azalttığı saptanmıştır. Ayrıca, CYP2C9*5 ve *6 alellerinin insanda enzim aktivitesinde azalma ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. 5-FU'nun CYP2C9 enzim aktivitesini inhibe ettiği gösterilmiştir. Bilirubin uridin difosfat-glukuronoziltransferaz genindeki bir polimorfizmin (UGT-1A1*28) toplumumuzda sık olduğu belirlenmiş, ancak bu varyantın yenidoğan hiperbilirubinemisi ile ilişkili olduğu yönünde bir bulgu elde edilememiştir. Antiemetik amaçlı serotonin reseptör (5-HT3) antagonistleri kullanan kanser hastalarında ilaç transportörü ABCB1 genetik varyantları ile ilaçların klinik etkinlikleri arasında ilişki saptanmıştır. Proparakinin göz içi sıvılarından tayini için basit ve seçici bir HPLC sistemi tanımlanmıştır. Oral siprofloksasinin diş oluğu sıvısına serumdan daha yüksek konsantrasyonda geçtiği gösterilmiştir.