Doğurganlık Çağındaki Kadınlarda Jinekolojik Kanser Farkındalığı ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi


Duman F. N., Özdemir A.(Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2023

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Kasım 2022
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2023

Proje Özeti

Jinekolojik kanserler, kadınlarda önemli morbidite ve mortalite nedenleri arasında yer alan ve kadının yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen ciddi kanserlerdir. Günümüzde sıklığı artan jinekolojik kanserler ve bu kanserlere bağlı meydana gelen ölümler jinekolojik kanser farkındalığı oluşturulmasının gerekliliğini göstermektedir. Kadınlarda kanser risklerinin belirlenmesinde ve erken tanıyla ölümlerin azaltılmasında etkili olan jinekolojik kanser farkındalığının oluşturulması, toplum sağlığını geliştirmede önemli bir gösterge olarak değerlendirilmektedir.

Hem kadınların hem de toplumun sağlığını iyileştirmede önemli bir yeri olan sağlık okuryazarlığı, bireyin kendi sağlığını geliştirmesi adına gerekli bilgileri toplaması, bu bilgileri anlaması, değerlendirmesi ve uygun karar vermesi ile ilgilidir. Eğitim düzeyiyle doğru orantılı olan sağlık okuryazarlığı düzeyi arttıkça sağlık düzeyinin artması da beklenir. Bu noktada sağlığı geliştirmenin sağlık okuryazarlığı düzeyinin artmasında anahtar rol oynadığı düşünülmektedir. Literatürde jinekolojik kanserler farkındalığı ile ilgili yapılmış çalışmalar genel olarak serviks kanserine odaklanmış olup, jinekolojik kanser farkındalığı ile sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkiyi ölçen herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Tüm bu kapsamda çalışmamızın amacı, doğurganlık çağındaki kadınlarda jinekolojik kanser farkındalığı ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Bu ilişkinin belirlenmesinin, jinekolojik kanser farkındalığının artırılmasında bir yol olarak görülen sağlık okuryazarlığının etkisinin ölçülmesinde önemli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışma sonuçları ile doğurganlık çağındaki kadınlarda sağlık okuryazarlığı düzeyinin artırılması için gerekli eğitimlerin planlanmasına ve bu eğitimler sayesinde kadınlarda jinekolojik kanser farkındalığı oluşmasına destek olunabileceği düşünülmektedir. Araştırma tanımlayıcı tipte gözlemsel bir çalışmadır ve Ankara ili sınırları içinde yer alan bir vakıf üniversitesinin Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde yapılacaktır. Araştırmanın 1 Kasım 2022- 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında yürütülmesi planlanmaktadır. Araştırmanın evrenini hastaneye başvuran doğurganlık çağındaki, 15-49 yaş arası tüm kadınlar oluşturacaktır. Örneklemini ise çalışmaya katılmaya gönüllü olan kadınlar oluşturacaktır. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği ve Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği ile toplanacaktır. Veriler bilgisayarda SPSS 22.0 programında uygun istatistiksel analizler kullanılarak değerlendirilecektir. Bu projeden elde edilen sonuçların Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 3.sü olan “Sağlıklı Bireyler” hedefinin gerçekleştirilmesinde katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca proje çıktıları ile yazılacak araştırma raporunun ulusal ya da uluslararası bir dergide makale olarak yayınlanması ve araştırma sonuçlarının daha fazla bilim insanı ve öğrenciye ışık tutması açısından ulusal ya da uluslararası platformda düzenlenen kongrelerde sözlü/poster bildiri olarak sunulması hedeflenmiştir. Ek olarak proje sonuçlarının araştırmanın yapıldığı hastane yönetimi ile paylaşılarak, hastaneye başvuran doğurganlık çağındaki kadınlara eğitim verilmesi ve bu eğitimlerin rutin hale getirilmesine yönelik bilgilendirme yapılması planlanmaktadır.