Sülfür Metabolizmasinda Yer Alan Metabolitlerin Miktar Tayini için LCMS/MS Yönteminin Geliştirilmesi


GÖK E. D., NEMUTLU E., KIR S.

XVI. Ulusal Spektroskopi Kongresi, Türkiye, 7 - 08 Kasım 2019

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Lokman Hekim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sülfür metabolikleri tüm canlı organizmalarda oldukça önemli fonksiyonlar sergilerler. Hücresel redoks mekanizmalarını düzenleyerek ateroskleroz, kanser, yaşlanma ve solunum yolu hastalığı dahil olmak üzere birçok hastalıkla ilişkili olan serbest radikalleri, reaktif oksijen türlerini ve toksik bileşikleri detoksifiye ederler.  Hücre sisteminin bütünlüğü sağlamada ve korumada oldukça etkilidirler.1,2 Sülfür bileşiklerinin düzeylerindeki ve metabolizmasındaki değişikliklerin ya da sülfür metabolizmasında yer alan enzimlerin bozukluğu , doğuştan gelen metabolizmasal hastalıklar, akciğer hastalıkları, kanser, nörodejeneratif hastalıklar, kardiyovasküler hastalıklar, karaciğer hastalıkları ve diyabet gibi çeşitli hastalıklarla ilişkilendirilmesi bu bileşiklerin klinikte hassas, doğru ve hızlı miktar tayini yapabilme gereksinimi doğurmuştur.3,4 Belirli hipotez odaklı çalışmalarda, özellikle biyolojik sorulara cevaplar aranırken, bazı spesifik metabolitlerin derişimlerinin doğru ve kesin olarak bilinmesi gerekir. Bu tür analizler hedefli metabolomik çalışmalar ile elde edilebilir. Bu tür analizlerde sıvı kromatografi-tandem kütle spektrometrisi (LC-MS/MS) yaklaşımları, üstün seçiciliği ve duyarlılıkları nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadırlar ve biz de sulfur metabolitlerinin analizinde LC-MS/MS’i tercih ettik. Sülfür metabolizmasında yer alan moleküllerin analizi için LC-MS/MS sistemiyle ayırımı sağlayan yöntemler mevcuttur.5 Ancak sülfür metabolizmasındaki 8 bileşiğin (sistein, sistin, glutatyon, taurin, hipotaurin, metiyonin, serin ve sistiamin) aynı anda analizi mevcut değildir.  Literatürler incelendiğinde biyolojik örneklerdeki sülfür içeren bileşikler için kullanılan ana ayırma tekniği, C18 kolonları kullanılarak ters faz kromatografisi olduğu görüldü.6 Ancak en çok tercih edilen bu yöntem bu metabolitlerin ayırımı için türevlendirme aşaması gerektirmektedir. Bizim çalışmadaki amacımız ise analiz için gerekecek süre dikkate alınarak klinik olarak pratik olabilecek hazırlama aşaması da dahil kolay, hızlı ve eş zamanlı ayırımı sağlayan bir yöntem geliştirmekti. Bileşikler elektrosprey iyonizasyon pozitif modda tespit edildi. Yöntemde kullanılan kolon HILIC (50x2.1 mm, 3 µm) kolonudur ve analiz süresi 12 dakikadır. Hareketli faz % 0.1 Formik asit içeren asetonitril ve sulu % 0.1 formik asit çözeltisidir. Akış hızı 0,2 ml/dk’dir. Gradient akış uygulandı. Bu çalışmada kısa analiz süresine sahip ve türevlendirme aşaması gerektirmeden sülfür metabolizmasinda yer alan metabolitlerin  LC-MS/MS ile eş zamanlı analizi için yeni bir yöntem sunuyoruz.