11. Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırmaları Kongresi, Türkiye, 24 Aralık 2022
GİRİŞ-AMAÇ: Alternatif ve Destekleyici İletişim Sistemleri (ADİS), bireyin konuşma ve anlama gibi iletişim becerilerinin işlevsel ve etkili iletişim için en üst düzeye çıkarılabileceği bir dizi prosedür ve süreç olarak tanımlanmaktadır. Çalışmanın amacı, özel gereksinimli bireylerle çalışan odyolog ve dil-konuşma terapistlerinin ADİS kullanımına yönelik tutumlarını incelemek ve tanımlamaktır. Bireylere Soto (1997) tarafından geliştirilen ve Türkçe geçerlilik-güvenirlik çalışması Servi C. ve Baştuğ Y.E. tarafından yapılan Alternatif ve Destekleyici İletişim Sistemlerine Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. YÖNTEM: Araştırmaya 17 odyolog, 20 dil konuşma terapistinden oluşan toplam 37 birey (Erkek:6, Kadın:31) (yaş ort: 29) katılmıştır. Bireylere ADİS Tutum Ölçeği web tabanlı olarak uygulanmış ve cevaplar 5’ li Likert Tipi Ölçek üzerinden değerlendirilmiştir (1-Kesinlikle katılmıyorum, 2-Katılmıyorum, 3-Kararsızım, 4-Katılıyorum, 5-Kesinlikle katılıyorum). BULGULAR: Katılımcılar, yetersizlik düzeyine bakılmaksızın tüm öğrencilerinin daha etkili iletişim kurmayı öğrenme potansiyellerine sahip olduklarını (ort=3,83) ve kendi sorumluluklarının bir kısmının öğrencilerin iletişim becerilerini geliştirmek olduğunu düşünmektedirler (ort:4,41). Katılımcılar İleri derecede yetersizliği bulunan öğrencilerin eğitiminde daha etkili iletişim becerilerinin sağlanması gerektiğini bildirmişlerdir (0rt: 4,44). Katılımcılar; zaman yetersizliği, eğitim eksikliği, ebeveynlerin veya idarenin desteğinin olmaması durumunda ADİS’i kullanmayı denemeye yönelik tutumları ile ilgili sorularda kararsızlık düzeyinde yanıtlar vermişlerdir.SONUÇ: Odyolog ve dil-konuşma terapistleri ADİS’ in özellikle ileri derecede yetersizliği olan bireylerin iletişim becerilerini güçlendirmek için kullanılması gerektiğini düşünmektedirler fakat bu sistemleri sınıfta ya da eğitimleri esnasında denemek ve kullanmak için yeterli/tam motivasyona sahip olmadıkları düşünülmektedir.
Anahtar kelimeler: özel gereksinimli birey, iletişim, odyolog, dil ve konuşma terapisti