I. Uluslararası Değişen Dünyada Çeşm-i Cihan Sağlık Kongresi, Bartın, Türkiye, 15 - 16 Aralık 2023, ss.1-2
Özet
Afetler toplumların sağlığına ve refahına ciddi zararlar vermektedir. Bebekler ve kadınlar afet
sırasında sağlık durumları tehdit altında olan savunmasız gruplardandır. Afet bölgelerinde afetten
etkilenen genel nüfusun ihtiyaçlarına odaklanılması bebeklerin ve kadınların özellikli ihtiyaçlarının
atlanılmasına neden olabilir. Bebek ve annenin özellikli ihtiyaçlarından biri de annenin haklarının
korunması ve emzirmenin sürdürülmesidir. Emzirme hem bebeğin hem de annenin sağlığını ve
gelişimini iyileştirmek için en uygun maliyetli müdahaledir. Emzirme bebek üzerinde enfeksiyon,
morbidite ve mortalite oranlarını düşürme, zeka gelişmini sağlama, obezite ve diyabet gibi
hastalıkların riskini azaltma gibi olumlu etkilere sahiptir. Anne için ise meme kanseri, over kanseri,
diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde etkilidir.
Afet durumlarında da emzirmenin sürdürülmesi bebek ve anne sağlığının korunması ve sürdürülmesi
yönünden oldukça önemlidir. Literatür emzirmenin yetersiz beslenme, ishal, enfeksiyon,
dehidratasyon gibi olumsuz sağlık sonuçlarına karşı koruyucu etkisinin afet ortamlarında da önemli
olduğunu bildirmektedir. Afet ortamlarında emzirmenin kesintiye uğraması bu olumsuz sağlık
sonuçlarını şiddetlendirmektedir. Afet ortamlarında emzirme mahremiyetinin sağlanamaması, emzirme
için sosyal destek ortamının olmaması, annenin emzirme öz yeterliliğinin azalması, annenin duygusal
ve zihinsel sorunlar yaşaması, bilgi veya kaynak eksikliği, formül mamalara aşırı bağımlılık ve afetten
etkilenen bölgelere formül mamaların düzensiz dağıtılması gibi faktörler doğal afetler sırasında
emzirmenin sürdürülmesini engellemektedir. Böylece anne sütü yerine formül mama ile beslenen
bebekler anne sütünün anti-enfektif ve büyüme faktörlerinden mahrum kalmaktadır. Ayrıca formül
mama kullanımı, suyu kaynatmak için yeterli koşulların olmaması, biberon vb. ekipmanların
dezenfeksiyonlarının sağlanamaması gibi mama hazırlama koşullarının uygun olmaması nedeniyle
bebeklerin enfeksiyona yakalanma riskini artırmaktadır.
Afet durumlarında bebek beslenmesi için geliştirilen kılavuzların devletler tarafından benimsenerek
uygulanması emzirmenin sürdürülmesinde önemlidir. Ayrıca afet ortamlarında emzirmenin önündeki
engellerin aşılması için anneler, aileler ve sağlık çalışanları da dahil olmak üzere emzirmeyle ilgilenen
herkese destek ve eğitim programları sağlanmalıdır. Bu anlamda çocuk hemşiresi de afet sırasında
emzirmeyi destekleme noktasında anahtar role sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Afet; Bebek beslenmesi; Çocuk hemşiresi; Emzirme
Abstract
Disasters cause serious damage to the health and well-being of societies. Infants and women are
vulnerable groups whose health is threatened during disasters. In disaster areas, focusing on the needs
of the general population affected by the disaster can lead to the specific needs of infants and women
being overlooked. One of the specific needs of the baby and mother is the protection of the mother's
rights and the maintenance of breastfeeding. Breastfeeding is the most cost-effective intervention to
improve the health and development of both the baby and the mother. Breastfeeding has positive
effects on the baby, such as reducing infection, morbidity and mortality rates, improving intelligence,
and reducing the risk of diseases such as obesity and diabetes. For the mother, it is effective in
preventing breast cancer, ovarian cancer, diabetes and cardiovascular diseases.
Continuation of breastfeeding in disaster situations is very important for the protection and
maintenance of infant and maternal health. The literature reports that the protective effect of
breastfeeding against negative health outcomes such as malnutrition, diarrhea, infection and
dehydration is also important in disaster settings. Interruption of breastfeeding in disaster settings
make worse these negative health outcomes. Factors such as lack of breastfeeding privacy in disaster
settings, lack of social support environment for breastfeeding, decreased breastfeeding self-efficacy of
the mother, emotional and mental problems of the mother, lack of information or resources, over-
dependence on formula foods, and irregular distribution of formula foods in disaster-affected areas
prevent the continuation of breastfeeding during natural disasters. Thus, babies fed formula instead of
breast milk are deprived of the anti-infective and growth factors of breast milk. In addition, the use of
formula, lack of sufficient conditions to boil water, feeding bottles, etc. it increases the risk of babies
catching infections due to inadequate food preparation conditions, such as failure to disinfect
equipment.
Adoption and implementation of guidelines developed for infant feeding in disaster situations by
governments is important for sustaining breastfeeding. In addition, support and training programs
should be provided to all those involved in breastfeeding, including mothers, families and health
workers, to overcome barriers to breastfeeding in disaster settings. In this sense, the pediatric nurse has
a key role in supporting breastfeeding during a disaster.
Keywords: Breastfeeding; Disaster; Infant feeding; Pediatric nurse