Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Gazi Sağlık Bilimleri Kongresi (Çevirimiçi Kongre) (15-17 Aaralık 2021), Ankara, Türkiye, 15 Aralık 2021, ss.117, (Özet Bildiri)
EKSTRAKORPOREAL MEMBRAN OKSIJENASYONU UYGULANAN HASTALARIN
BAKIMINDA YOGUN BAKIM HEMSIRELERININ ETKINLIGINE ILISKIN ÖZ
YETERLILIK ALGISI ÖLÇEGI’NIN GELISTIRILMESI: GEÇERLIK VE GÜVENIRLIK
ÇALISMASI
Hafize SAVAS1, Sevil GÜLER2, Hülya BULUT2, Ismail KARAKAYA3
1Lokman Hekim Üniversitesi, Saglık Bilimleri Fakültesi
2Gazi Üniversitesi, Saglık Bilimleri Fakültesi
3Gazi Üniversitesi, Egitim Fakültesi
Giris ve Amaç: Ekstrakorporeal membran oksijenasyonu (ECMO) uygulamasının klinikte kullanımı giderek
artıs göstermektedir. Oldukça karmasık bir sistem olan ECMO uygulamasında hemsirelerin rol ve sorumlulukları
büyük önem tasımaktadır. Ekstrakorporeal membran oksijenasyonu uygulanan hastaların bakımından sorumlu
yogun bakım hemsireleri genel ve özel hemsirelik bakımı görevlerini basarıyla yerine getirmek için öz yeterlilige
sahip olmalıdır. Literatürde ECMO uygulamasına yönelik hemsirelerin öz yeterliligi ile ilgili sınırlı sayıda veriye
rastlanmıstır. Ülkemizde ise bu alanda henüz bir çalısmaya rastlanmamıstır.Gereç ve Yöntem: Bu arastırma, ECMO uygulanan hastaların bakımında yogun bakım hemsirelerinin etkinligine
iliskin öz yeterlilik algısı ölçegi’nin gelistirilmesi ve gelistirilen ölçegin geçerlik ve güvenirliginin yapılması amacıyla
metodolojik olarak planlanmıstır. Ölçegin gelistirilmesi sürecinde sistematik bir islem süreci yürütülmüstür. Ölçek,
Nisan-Ekim 2021 tarihleri arasında, kartopu örnekleme yöntemiyle ulasılan 326 hemsireye çevrimiçi (google
forms) olarak uygulanmıstır.Bulgular: Gelistirilen ölçegin kapsam geçerliligi için 11 uzmandan görüs alınmıstır. Hemsirelere 63 maddeden
olusan ölçek formu uygulanmıstır. Yapı geçerliligi için gerçeklestirilen açımlayıcı faktör analizi sonrasında
ölçegin 37 madde ve 3 faktörde toplandıgı bulunmustur, dogrulayıcı faktör analizi sonrasında bu maddeler ve
faktörler uyumlu bulunmustur. Ölçegin Psikomotor alt boyutu toplam varyansın %33,771’ini, bilissel alt boyutu
toplam varyansın %27,126’sını, duyussal alt boyutu toplam varyansın %9,594’ünü ve öz yeterlilik algısı ölçegi ise
toplam varyansın %70,491’ini açıklamaktadır. Ölçek güvenilirliginin degerlendirilmesinde Cronbach’s alfa degeri
hesaplanmıs ve ölçegin toplam Cronbach degeri 0.97 olarak bulunmustur. Ölçekten ortaya çıkan alt faktörlerin
güvenirlige iliskin katsayıları ise, bilissel alt boyutta 0.97, psikomotor alt boyutta 0.96, ve duyussal alt boyutta 0.81
olarak olarak bulunmustur.
Sonuç: Ekstrakorporeal Membran Oksijenasyonu (ECMO) Uygulanan Hastaların Bakımına Iliskin Hemsirelerin Öz
Yeterlilik Algısı Ölçegi, ECMO uygulanan hastalara bakım veren hemsirelerin öz yeterlilik algılarını belirlemede
kullanılabilecek geçerlik ve güvenirlik bir degerlendirme aracıdır.
Anahtar Kelimeler: Ektrakorporeal Memran Oksijenasyonu, Hemsirelik, Öz yeterlilik