ECZACILIKTA YENİLİKLER 5, Asuman Bozkır,Ceyda Tuba Şengel Türk, Editör, Ankara Üniversitesi, Ankara, ss.717-725, 2025
Antibiyotik direnci, modern tıbbı tehdit eden en önemli küresel sağlık sorunlarından biridir ve her yıl milyonlarca ölümle ilişkilendirilmektedir. Bu artan tehdide karşı geliştirilen alternatif yaklaşımlar arasında bakteriyofajlar (fajlar), özellikle çoklu ilaca dirençli (MDR) bakterilere karşı etkili biyoterapötik ajanlar olarak öne çıkmaktadır. Faj-antibiyotik kombinasyon stratejileri (Phage-Antibiotic Synergy, PAS), sinerjik etki yoluyla hem antibiyotik etkinliğini artırma hem de direnç gelişimini baskılama potansiyeli ile dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, faj-antibiyotik kombinasyonlarının moleküler etki mekanizmaları, terapötik avantajları ve uygulama stratejileri detaylı biçimde ele alınmıştır. Ayrıca, farklı bakteri türlerine karşı in vitro ve in vivo düzeyde yürütülen güncel PAS çalışmaları (ör. Acinetobacter baumannii, Enterococcus faecalis, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus) karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışma, PAS stratejilerinin yalnızca antibakteriyel etkinliği artırmakla kalmayıp, aynı zamanda antibiyotik doz ihtiyacını azaltma, hedef özgüllüğünü artırma ve klinik direnç sorunlarını aşma konusunda önemli bir potansiyele sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, faj-antibiyotik kombinasyonlarının gelecekte kişiselleştirilmiş enfeksiyon tedavilerinde kritik rol üstlenebileceği öngörülmektedir.
As a major global health concern associated with millions of deaths each year, the search for alternative therapeutic strategies has become increasingly urgent. Among these, bacteriophages (phages) have emerged as effective biotherapeutic agents, particularly against multidrug-resistant (MDR) bacterial strains. Phage-antibiotic combination strategies, also known as Phage-Antibiotic Synergy (PAS), are attracting growing attention for their potential to enhance antibiotic efficacy and suppress resistance through synergistic interactions. This study provides a comprehensive overview of the molecular mechanisms, therapeutic advantages, and application strategies of phage-antibiotic combinations. Furthermore, recent in vitro and in vivo PAS studies targeting various bacterial species—such as Acinetobacter baumannii, Enterococcus faecalis, Pseudomonas aeruginosa, and Staphylococcus aureus—are comparatively evaluated. The findings demonstrate that PAS strategies not only improve bactericidal activity but also offer significant advantages such as reducing required antibiotic doses, increasing target specificity, and overcoming clinical resistance. In this context, phage-antibiotic combinations are anticipated to play a crucial role in the development of personalized infection treatments in the future.