Akademik Veri Yönetim Sistemi
X.ULUSAL ODYOLOJİ VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 25 - 27 Aralık 2020, ss.37, (Özet Bildiri)
Giriş-Amaç: Staircase yöntemi, işitsel sistemin psikofiziksel olarak değerlendirilmesinde kullanılan adaptif yöntemlerden biridir. Staircase test yöntemi Psychoacoustics Toolbox içerisinde bulunan adaptif bir tekniktir. Staircase yönteminin en basit formu Simple Up Down yöntemidir. Bununla birlikte tanımlanmış diğer formlar da (Two Down One Up, Three Down One up) mevcuttur. Çalışmanın amacı, normal işiten bireylerin işitsel ayırt etme testlerinde Simple Up Down ve Two Down One Up yöntemlerinden hangisini kullanmanın daha güvenilir olabileceğini belirlemektir. Elde edilecek sonuç ile işitme kayıplı bireylerin psikofiziksel becerilerini değerlendirmeye yönelik yöntem seçimine katkı sağlanacağı düşünülmüştür. Çalışmada, normal işiten bireylerin bu iki yöntem ile elde ettikleri akustik değişimi fark etme eşikleri ölçüm zamanına göre karşılaştırılmıştır.
Gereç-Yöntem: Çalışmaya, yaş ortalaması 31.07 olan 15 normal işiten birey katılmıştır. Bireylerin /ui/ konuşma yapısındaki ikinci formant frekans F2’ de yapılan değişimi fark etme eşikleri (Hz) iki Staircase yöntemi ile belirlenmiştir. Staircase testi belirlenen parametrelere özelleştirilmiş bir MATLAB uygulaması haline getirilerek dokunmatik özellikli bir tablet bilgisayara yüklenmiştir. Test uyaranları, tablet bilgisayara bağlı bir kulaklık ile bireylere sunulmuştur. Bireylerin, birer hafta ara ile Simple Up Down ve Two Down One Up Staircase yöntemleri ile akustik değişimi fark etme eşikleri ölçülmüştür. Ölçümlerin zamana göre karşılaştırılması Wilcoxon testi ile yapılmış ve güvenilir yöntem belirlenmiştir.
Bulgular: Yapılan istatistiksel analiz sonucunda Simple Up Down 1. Hafta ve 2. Hafta ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Two Down One Up 1. Hafta ve 2. Hafta ölçümleri arasında ise istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Bu analiz sonucunda, Simple Up Down yöntemi ile elde edilen eşiklerin daha güvenilir olduğu gösterilmiştir.
Tartışma/Sonuç: Normal işiten bireylerin akustik uyarandaki değişimi fark etme eşiklerinin psikofiziksel olarak değerlendirilmesinde, karşılaştırılan iki yöntem arasında güvenilir yöntemin Simple Up Down olduğu gösterilmiştir. Çalışmada kullanılan Psychoacoustics araç kutusunun, duyusal hassasiyet ölçümlerinde daha sık kullanılması ve güvenirliğinin farklı çalışmalarda da gösterilmesi önerilmektedir. Duyusal hassasiyet ölçümünün yapılabileceği çeşitli psikofiziksel test yöntemleri vardır. Ancak; bu yöntemler işitsel dikkat, hafıza, öğrenme, duyusal işlemleme gibi faktörlerden etkilenebilmekte ve testte yanlılık oluşabilmektedir. Akustik uyarandaki değişimi fark etme eşiğini belirlemeye yönelik çalışmalarda psikofiziksel ve elektrofizyolojik eşik ölçümü yöntemlerinin kullanılması ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi, psikofiziksel testlerinin güvenilirliğini belirlemeye yardımcı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Staircase, psikofiziksel eşik