Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Becerileri ile Kanıta Dayalı Uygulama Tutumlarının Belirlenmesi


Demır K., Pazar B.

Etkili hemşirelik dergisi, cilt.18, sa.2, ss.178-192, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 18 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.46483/jnef.1416870
  • Dergi Adı: Etkili hemşirelik dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.178-192
  • Lokman Hekim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Sağlık hizmeti sunumunda hemşirelerin eleştirel düşünme ve kanıta dayalı uygulama becerileri kaliteli bakım verilmesi açısından önemlidir. Eleştirel düşünme becerisinin kanıta dayalı bakımın ön koşulu olduğuna yönelik bilimsel bilginin sınanması açısından bu araştırma sonuçları önemlidir. Amaç: Bu araştırma hemşirelerin eleştirel düşünme becerileri ve kanıta dayalı uygulama tutumlarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yöntem: Tanımlayıcı çalışma tasarımı ile yürütülen araştırma, özel bir üniversiteye bağlı 3 hastanede çalışan 105 hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Veriler; Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşireler İçin Eleştirel Düşünme Ölçeği (HİEDÖ) ve Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği (KDHTÖ) ile Google Forms aracıllığı ile Aralık 2021-Mayıs 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Veriler, SPSS 22.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz kapsamında, frekans ve yüzde dağılımları, ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış; bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve post hoc testleri uygulanmıştır. Bulgular: Hemşirelerin HİEDÖ toplam puan ortalaması 388,029±35,189 (yüksek), KDHTÖ toplam puan ortalaması 60,800±10,889 (olumlu) olarak saptanmıştır. HİEDÖ’nin ‘entelektüel ve bilişsel eleştirel düşünme’ alt boyutu toplam puanı ile KDHTÖ toplam puanı arasında pozitif çok zayıf (r=214) ve KDHTÖ inanç ve beklentiler alt boyutu puan ortalamarı arasında zayıf (r=359) düzeyde korelasyon bulunmuştur (p<0.05). Hemşirelerin bazı tanıtıcı bilgileri ile HİEDÖ ve KDHTÖ toplam puanları arasında ilişki bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Bu araştırmada hemşirelerin eleştirel düşünme becerilerinin ve kanıta dayalı uygulama tutumlarının iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Eleştirel düşünme ve kanıta dayalı uygulama tutumu arasında pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Hemşirelerin olumlu kanıta dayalı uygulama tutumlarının davranışa dönüşmesi için hizmet içi eğitimlerde kanıta dayalı bakım ve eleştirel düşünme konularının birlikte ele alınması önerilmektedir. Bu sayede kaliteli sağlık bakım hizmeti sunumu yaygınlaştırılabilir.
Background: In healthcare delivery, nurses’ critical thinking and evidence-based practice skills are important in providing quality care. These research results are important in terms of testing the scientific knowledge that critical thinking skills are a prerequisite for evidence-based care. Objective: This research was conducted to determine nurses’ critical thinking skills and evidence-based practice attitudes. Methods: The research, which was carried out with a descriptive study design, was conducted with 105 nurses working in 3 hospitals affiliated with a private university. Data were collected between December 2021 and May 2022 via the Introductory Information Form, Critical Thinking Scale for Nurses (CTSS), Attitude Scale Towards Evidence-Based Nursing (ABNNS) and Google Forms. The data were analyzed using the SPSS 22.0 statistical program. The analysis included the calculation of frequency and percentage distributions, mean, and standard deviation values, and the application of independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and post hoc tests. Results: Nurses’ HIEDS total mean score was found to be 388.029±35.189 (high), KDHTS total score mean was 60.800±10.889 (positive). A very weak positive (r=214) correlation was found between the total score of the ‘intellectual and cognitive critical thinking’ subscale of the HIEDS and the total score of the KDHTÖ, and a weak (r=359) correlation was found between the mean scores of the KDHTS beliefs and expectations subscale (p<0.05). A relationship was found between some of the nurses’ introductory information and the total scores of HIEDS and KDHTS (p<0.05). Conclusion: In this study, it was determined that nurses’ critical thinking skills and evidence-based practice attitudes were at a good level. A positive relationship was determined between critical thinking and evidence-based practice attitude. For nurses’ positive evidence-based practice attitudes to be transformed into behavior, it is recommended that evidence-based care and critical thinking issues be addressed together in in-service training. In this way, the provision of quality health care services can be expanded.