Akademik Veri Yönetim Sistemi
UDEMKO 2022, Türkiye, 26 - 29 Mayıs 2022
Amaç: Kekemelik ve Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), dil ve konuşma terapistlerinin klinik ortamlarında sıklıkla karşılaşabilecekleri yaygın bozukluklardır. Ancak bu iki durum eş zamanlı olarak görüldüğünde çok nadir ve karmaşık bir durum halini alır. Kekemelik ile OSB gibi komorbid bozukluklar arasındaki ilişki literatürde yeni tartışılmaya başlanmıştır. OSB'li kekeleyen çocukların olgu bildirimlerinde artış vardır (Miyamato ve Tsuge, 2021). Kekemelik ve OSB birlikte ortaya çıktığında çocuğun iletişimi daha fazla bozulur (Brundage, Whelan ve Burgess, 2012). Bu çalışmanın amacı; OSB ve kekemelik durumu birlikte görülen bir olgunun konuşma değerlendirme ve terapi bulgularının paylaşılmasıdır.
Yöntem: OSB ve Kekemelik şikâyeti ile merkezimize başvuran 6 yaşındaki olgunun TOCS, CARS ve TEDİL testleri ile değerlendirmeleri yapılmış. Değerlendirme sonucuna göre orta düzeyde kekemeliği olduğu tespit edilmiştir. Olgunun doğal gözlem sürecinde pragmatik dil becerilerinde problemleri olduğu gözlenmiştir. Diğer dil becerilerine ait bulgular TODİL testine göre incelenmiş tüm alt testlerde gerilik olduğu tespit edilmiştir. Olgu ile haftada 3 seans olacak şekilde dil ve konuşma terapisine başlanmıştır. Terapi seanslarında olgunun kekemeliği için akıcılık şekillendirme yöntemi, diğer dil problemleri için de akıcılık şekillendirme yöntemi içerisine gömülmüş dil becerilerinin geliştirilmesinin hedeflendiği stratejiler kullanılmıştır. Seanslara ailenin eşlik etmesi sağlanmış. Her seansın ilk 5 dk’sında daha önce verilen ödev ve kekemelik şiddeti ile ilgili olarak değerlendirme yapılmıştır.
Bulgular: Olgunun değerlendirme sonuçları incelendiğinde ilk değerlendirme ve son değerlendirme sonuçları arasında önemli derecede farklılıklar meydana gelmiştir. TOCS puanı; hızlı resim isimlendirme görevinde 12’den 5’e; model alınmış cümleler görevinde, 14’ten 3’e; yapılandırılmış konuşma görevinde, 15’ten 7’e; anlatım görevinde ise; 5’ten 1’e gerilediği, CARS puanı 36,5’ten 32’e gerilediği, TEDİL sonucunda ise; alıcı dil ham puanı; 23’den 27’ye; ifade edici ham puanı 25’ten 29’ yükseldiği tespit edilmiştir.
Sonuç: Olguda dil, konuşma, bilişsel ve sosyal iletişim becerileri alanlarında eksiklikler tespit edilmiş olup, terapi programı hazırlanmıştır. Hafta 3 kez 40 dk. oturumlar şeklinde 6 ay boyunca toplamda 72 terapi seansı takip edilmiştir. İlk değerlendirme ve son değerlendirme bulguları arasında ciddi farklılıkları olduğu gözlemlenmiştir. Terapiden sonra kekemelik semptomlarının şiddetliden hafif düzeye gerilediği ve dil becerilerinden semantik, sentaks ve morfoloji alanlarında gelişmeler olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar sözcükler: Otizm spektrum bozukluğu, kekemelik, kekemelik terapisi, fluency shaping method