21. Ulusal biyomedikal bilim ve teknoloji sempozyumu, İzmir, Türkiye, 20 - 22 Ekim 2023, ss.1
Kanser Hücresi Tanımlayan QCM Temelli
Biyosensörler
Ayşe Kevser Özden1, Seda Atay2, Mounir
Bakhspour2, Adil Denizli2
1. Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı, Lokman Hekim Üniversitesi, Ankara, Türkiye
2. Biyokimya Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye
kevser.ozden@lokmanhekim.edu.tr
GİRİŞ
Meme kanseri
kadınlarda en sık gözlenen ve tümör heterojenitesi ve metastatik özellikleri
nedeniyle hala ölümcül bir hastalık olmakta devam etmektedir. Bu nedenle tanıyı
kolaylaştıracak hızlı ve etkin bir yöntem arayışı sürmektedir. Özellikle
dolaşımdaki kanser hücrelerinin tanımlanması tanı ve tedavide önem
taşımaktadır. Bu çalışmalarda meme kanseri hücrelerini membranlarında
sergiledikleri özgün moleküller aracılığıyla tanımlayan QCM temelli
biyosensörler geliştirilmeye çalışılmıştı,
Hücreler transferrin, Notch 4 ve HER2/neu
reseptörlerini içeren ve içermeyen olarak seçilmiştir. Çalışmalarda, MCF 7, MDA
MB 231, SKBR3 ve fare fibrolast hücreleri kullanılmıştır. Kuvars mikrodenge
çipleri öncelikle hazırlanan hidroksietil metakrilat/metakrilat yapılı
nanopartiküllerle kaplanmıştır. Kaplanmış yüzeyler karbodiimid aracılığıyla
reseptöre özgü moleküller (transferrin, Notch 4 veya HER2/neu monoklonal
antikoru bağlanarak işlevselleştirilmiştir. QCM çipi kaplanmış ve
işlevselleştirilmiş biçimde yüzey yükü, topoğrafyası ve diğer fiziksel
özellikleri açısından değerlendirilmiştir. Farklı miktarlardaki hücreler çip
üzerinden ortalama 10-500 hücre/ml geçecek şekilde uygulanmış ve kütle değişimi
(Dm) saptanarak bağlanma kinetiği, afinite ve seçicilik hesaplanmıştır.
BULGULAR VE TARTIŞMA
Meme
hücrelerini saptamak amacıyla geliştirilen QCM temelli biyosensörlerden
transferrin reseptörünü hedefleyen sistem metastatik potansiyeli farklı olan
iki hücreyi ayırt edebilmiş ve Notch 4 ve HER2/neu reseptörlere yönelik sistemler
için saptama sınırı (LOD), 12 hücre ve 10 hücre olarak saptanmıştır.
Şekil 1. QCM temelli biyosensörde transferrin reseptörü üzerinden MCF ve MDA MB 231 meme
kanseri hücresi tanımlanması
Şekil 2. HER2/neu reseptör hedefli
biyosensörün performansı
Seçicilik
değerleri ve kararlılık testleri uygulanan sistemlerde 2-7 kat artış ve çok
sayıda kullanımda kararlılık olduğu belirlenmiştir.
SONUÇ
Meme kanseri
hücrelerini yüksek afinite ve seçicilikle saptayan QCM temelli biyosensör
tasarımları antikor ligantların daha etkin olduğunu ve in vivo uygulamalarla
tanı ve tedavi düzenlemede yararlı olabilecek bir sistem geliştirilebileceğini
göstermiştir.
KAYNAKÇA
1.Atay,
S.; Piskin, K.; Yilmaz, F.M.; Çakır, C.; Yavuz, H.; Denizli, A. Quartz crystal
microbalance based biosensors for detecting highly metastatic breast cancer
cells via their transferrin receptors. Anal. Methods 2015, 8, 153–161.
2.Bakhshpour,
M.; Piskin, A.K.; Yavuz, H.; Denizli, A. Quartz crystal microbalance biosensor
for label-free MDA MB 231 cancer cell
detection
via notch-4 receptor. Talanta 2019, 204, 840–845.
3.
Yilmaz, M., Bakshpour, M.,Gokturk, I., Piskin, AK,
Denizli,A, Quartz Crystal Microbalance (QCM) Based Biosensor
Functionalized by HER2/neu Antibody for Breast Cancer Cell Detection,
Chemosensors, 9(4):80, 2021.