Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Lokman Hekim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme Ve Diyetetik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nilhan ESİM ÇANKAYA
Danışman: Sevinç Yücecan
Özet:
Son
yıllarda; insülin direnci ve buna bağlı Tip II Diyabet’in önlenmesinde,
yönetiminde birçok diyet modelinin etkisi tartışılmaktadır. İçerdiği
fonksiyonel bileşenler sebebiyle sağlığa faydaları ile bilinen Akdeniz diyeti,
literatürde ön plana çıkmaktadır.
Bu
çalışma, insülin direnci olan fazla kilolu ve obez bireylerin Akdeniz diyetine
uyumlarının antropometrik ve biyokimyasal parametreler üzerindeki etkisini
saptamak amacıyla özel beslenme ve diyet danışmanlık merkezine başvuran 19-64
yaş arası 86 gönüllü birey (39 erkek, 47 kadın) ile yürütülmüştür.
Araştırma
öncesinde çalışmaya katılan bireylere; genel özellikler, sağlık bilgileri,
antropometrik ölçümler, biyokimyasal göstergeler, beslenme alışkanlıkları,
Besin Tüketim Kaydı, Akdeniz Diyeti Uyum Ölçeği, Uluslararası Fiziksel Aktivite
Anketi- Kısa Form yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Çalışmaya katılan
bireylere, ilk yüz yüze görüşmede kişiye özel hazırlanan kalori kısıtlamalı
Akdeniz diyeti anlatılmıştır ve bu diyetin 3 ay boyunca uygulanması gerektiği
belirtilmiştir.3 aylık uygulama boyunca her hafta online görüşmeler yapılarak
süreç kontrol edilmiştir. Çalışmanın
başında uygulanan anket formları ve ölçekler, çalışmanın sonunda
tekrarlanmıştır.
Çalışma
tamamlandığında bireylerin Akdeniz diyetine uyumlarının ve fiziksel
aktivitelerinin arttığı görülmüştür. Bununla birlikte bireylerin vücut
ağırlığı, bel çevresi, kalça çevresi, bel çevresi/boy uzunluğu oranı, iç organ
çevresi yağlanma skoru, vücut yağ yüzdesi, BKİ, bel/kalça çevresi oranı, vücut
yağ kütlesi, serum glukoz, total kolesterol, trigliserit, insülin, HbA1c ve
HOMA-IR parametrelerinde anlamlı azalmalar olduğu görülmüştür (p<0,05).
İnsülin
direnci olan her bireyin tedavisinde birincil hedef; Akdeniz diyetine uyumun
sağlanması, ağırlık kaybı ve fiziksel aktiviteyi içeren yaşam tarzı
değişikliğinin gerçekleştirilmesidir. Yaşam tarzı değişikliğinin yaşam boyu
sürdürülmesi önemlidir. Bu araştırmanın sonuçları da insülin direnci olan fazla
kilolu ve obez bireylerde sağlıklı bir beslenme modeli olarak bilinen Akdeniz diyetinin
benimsenmesinin, antropometrik ve biyokimyasal parametrelerde iyileşme sağlayarak
optimal sağlığı beraberinde getirebileceğini doğrulamaktadır.